Sollicitatietraining voor prostituees die op zoek zijn naar nieuw werk
gepubliceerd in nrc-next , feb. 2010
Prostituees in Amsterdam, Deventer en Haarlem worden begeleid naar ander werk. Hun jaren op de wallen zijn soms erg leerzaam.
,,Je leert jezelf verkopen, maar op een andere manier dan op de wallen", zegt de dertigjarige Amsterdamse ex-prostituee, een van de deelneemsters aan het programma ‘Een nieuw perspectief' in de Amsterdamse rosse buurt. Het zogenaamde uitstapprogramma begeleidt prostituees naar ander werk en is opgezet door Randstad HR Solutions en Scharlaken Koord, een maatschappelijke organisatie op de wallen.
,,Van achter het raam naar een gewone kantoorbaan is een grote stap. Je geeft iets wat je kent op voor iets nieuws", zegt de ex-prostituee die niet met haar naam in de krant wil. We spreken haar op het kantoor van Randstad in Amsterdam Zuid-Oost. ,,Als je een gewone baan wilt hebben, moet je solliciteren. Goed nadenken over je motivatie, jezelf verkopen aan de werkgever, een cv maken, een sollicitatiebrief schrijven, een gesprek voeren. Ik heb zes jaar als prostituee gewerkt en hoefde dat soort dingen nooit te doen. En dus schrok ik er in eerste instantie voor terug. Maar ik ben blij dat ik vorig jaar besloten heb het programma te volgen." Ze is even stil, maar vervolgt dan met een trotse glimlach: ,,Ik heb de trainingen inmiddels achter de rug en ben eind vorig jaar definitief gestopt op de wallen." In maart start ze met een stage van vier maanden bij een administratiekantoor. Dat werk sluit aan op de financiële opleiding die de vrouw deed voordat ze op de wallen ging werken.
‘Een nieuw perspectief' is een proefproject van ruim een jaar, deels gesubsidieerd door het ministerie van sociale zaken. In mei wordt de proef in Amsterdam afgesloten, twee zusterprojecten in Haarlem en Deventer lopen door tot het einde van het jaar. ,,Maar we hopen op verlenging", aldus Ineke Punt, coördinator van het programma bij Scharlaken Koord. ,,Er zijn in Nederland ook andere uitstapprogramma's voor prostituees, maar ons programma is uniek vanwege de samenwerking met Randstad. Het is sterk gericht op het vinden van nieuw werk en het ontwikkelen van de vaardigheden die daarvoor nodig zijn."
Het programma van Scharlaken Koord is praktijkgericht, legt Punt uit. De vrouwen leren sollicitatiebrieven schrijven en een cv opstellen. Maar daarnaast worden ze ook geholpen bij het aanvragen van een uitkering, het oplossen van eventuele schuldenproblematiek en het zoeken naar werk. Aan dat soort praktische begeleiding is veel behoefte, zo blijkt uit de contacten van Scharlaken Koord met prostituees. ,,Veel vrouwen die willen stoppen hebben geen idee hoe ze dat moeten aanpakken", legt Punt uit. ,,Prostituees zitten vaak min of meer vast in hun wereld. Ze hebben maar een klein netwerk buiten het wereldje. Bovendien hebben ze soms schulden waardoor ze huiverig zijn om hun inkomen op te geven."
Deelname aan het uitstapprogramma kost ongeveer een dagdeel per week, gedurende een periode van negen maanden. Het programma bevat zowel individuele begeleiding als trainingen in groepen van maximaal acht deelnemers. Vorig jaar zijn in totaal vierentwintig vrouwen met het programma gestart. Van de vrouwen die het programma volgen zijn er tot dusver twee gestart met een beroepsopleiding, hebben twee een fulltime baan en zijn er vijf met een stageplek in uiteenlopende sectoren als kinderopvang, horeca, lichamelijke verzorging en administratie.
Het volgen van het uitstapprogramma is een training op zichzelf. ,,De vrouwen moeten een heel ander dagritme aanleren", zegt Marieke Ruhe, trainer en adviseur bij Randstad. ,,Ze zijn niet gewend aan de gewone werknemersdisciplines, zoals op tijd op je werk komen of een afspraak afzeggen als je verhinderd bent. Door alleen al aan het trainingsprogramma deel te nemen, leren ze dat soort gedrag weer aan." Ineke Punt van Scharlaken Koord vult aan: ,,Veel prostituees zijn toch een soort eigen baas. Ze bepalen vaak hun eigen werktijden. Het is een grote overgang voor ze als ze ineens van negen tot vijf op een kantoor moeten zitten."
Toch is de tijd achter het raam voor veel vrouwen ook nuttig. Dat zegt Jessica Westerik. Zij promoveerde eind vorig jaar aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht op een onderzoek onder ex-prostituees. Westerik heeft veertig ex-prostituees een aantal jaren gevolgd en intensief gesproken. ,,Bijna allemaal zien ze de periode achter het raam, voor de gemiddelde prostituee zo'n acht jaar, als een leerzame ervaring waar ze een sterker karakter door ontwikkelen", zegt de onderzoekster. ,,Het is een tamelijk eenzaam beroep, het oordeel van de buitenwereld is vaak negatief. Daardoor worden de vrouwen op zichzelf teruggeworden. Dat maakt hen krachtig. Eén van de vrouwen die ik sprak zei: ik heb het werk gedaan dat in de ogen van veel mensen het ergste is wat je kunt doen, maar ik kon het aan. Nu kan ik alles aan."
Tobias Reijngoud